گاهی اوقات انجام یک یا چند رفتار و عادت بد رانندگی باعث بروز حوادث و خسارات جبران‌ناپذیری می‌شود. از حواس‌پرتی گرفته تا سرعت غیرمجاز، نبستن کمربند و مواردی از این دست جزو عادات بد رانندگی محسوب می‌شوند که هم برای خودرو و هم برای سلامت خودمان مضر خواهند بود.
در ادامه به چند عادت بد رانندگی که بین رانندگان ایرانی بیشتر مرسوم است، اشاره می‌کنیم تا با ترک این عادات، موجب افزایش ایمنی خود و سرنشینان هنگام رانندگی شوید.
ایمنی خودروهای قدیمی
خودروهای قدیمی دارای بدنه‌هایی با جنس ضخیم‌تر و قوی‌تری هستند که باعث می‌شود تا در تصادفات نه چندان سنگین، آسیب‌های جزیی ببینند. اما اگر تصادف سنگین باشد، خودروهای ایمن امروزی، حفاظت بهتری از سرنشینان به عمل می‌آورند. چرا که بدنه خودروهای چند دهه اخیر، به نحوی طراحی شده‌اند که با جذب انرژی حاصل از تصادف که منجر به نابودی فضای اطراف کابین می‌شود، آسیبی به کابین خودرو و در نتیجه سرنشینان وارد نشود. ضمن اینکه وجود انواع کیسه هوا و دیگر سیستم‌های ایمنی، امنیت سرنشینان داخل اتاق را بالاتر می‌برد.
نبستن کمربند ایمنی
همان‌طور که در خرید خودرو وسواس نشان می‌دهید، باید در ترک عاداتی مثل نبستن کمربند هم کاملا جدی باشید. نبستن کمربند ایمنی خودرو می‌تواند یکی از بدترین عادت‌های رانندگی ما باشد. به بهانه‌هایی مثل کوتاه بودن مسیر و یا اینکه داخل شهر رانندگی می‌کنیم، نباید بستن کمربند ایمنی را فراموش کرد.
حواس پرتی
حواس‌پرتی نیز جزو عادات بد رانندگی به حساب می‌آید که بعضی رانندگان معمولا به آن دچار می‌شوند. در این مواقع باید سعی کرد از چیزهایی که حواسمان را نسبت به رانندگی پرت می‌کند، دوری کنیم تا مشکلی به وجود نیاید و حادثه‌ای اتفاق نیفتد.
مصرف مواد مخدر و الکل
متاسفانه بعضی افراد هنگام رانندگی از مواد مخدر یا نوشیدنی الکلی استفاده می‌کنند. این مواد روی قدرت مغز راننده تاثیر منفی می‌گذارد و با ایجاد هیجانات کاذب و حواس‌پرتی، باعث بروز حادثه می‌شود.
سبقت غیرمجاز
جایی که سبقت گرفتن غیرقانونی است، قطعا در آن مسیر مشکلی وجود دارد که پلیس آنجا را محدوده سبقت غیرمجاز اعلام کرده است. اما بعضی رانندگان به‌قدر کافی صبور نیستند و در جاده‌های با خط ممتد اقدام به سبقت‌گیری می‌کنند. این کار جزو عادت‌های بد رانندگی و باعث‌وبانی بسیاری از تصادفات است.
بی توجهی به علائم راهنمایی
علائم راهنمایی و رانندگی در جاده باعث افزایش آگاهی راننده و کاهش احتمال بروز خطر است. بی‌توجهی به آنها احتمال تصادف را افزایش می‌دهد.
نادیده گرفتن نقاط کور
نقاط کور ماشین که در آینه‌ها قابل مشاهده نیستند، معمولا از سوی راننده مورد توجه قرار نمی‌گیرند. به‌ویژه هنگام سبقت گرفتن اگر به نقاط کور دقت نشود، احتمال تصادف بسیار افزایش پیدا می‌کند. پس باید این عادت بد رانندگی را کنار گذاشت یا از خودروهای مجهز به رادار هشدار نقطه کور استفاده کرد. ضمنا نقاط کور جاده‌ها مانند مسیرهای بعد از سربالایی را نیز باید با احتیاط بیشتری عبور کرد تا تصادفی رخ ندهد.
رانندگی در هنگام عصبانیت
اگر عصبانی هستید به هیچ وجه رانندگی نکنید. صبر کنید تا عصبانیت‌تان کمتر شود و با کنترل بیشتر به رانندگی بپردازید.
رانندگی با خستگی
متاسفانه بعضی از رانندگان به‌ویژه در طول مسافرت عادت دارند که علی‌رغم خستگی، به رانندگی ادامه دهند و زودتر به مقصد برسند. شاید در ۹۰ درصد موارد هیچ اتفاقی برای آنها نیفتاده باشد، اما گاهی اوقات این خستگی باعث از دست دادن هوشیاری به‌صورت لحظه‌ای شده و در همان لحظه خودرو دچار واژگونی و خروج از مسیر می‌شود. بنابراین باید عادت بد رانندگی هنگام خستگی را کنار گذاشت تا خطر تصادف، واژگونی و خروج از جاده بسیار کم شود.
کاهش بی دلیل سرعت
همان‌طور که افزایش سرعت خطرآفرین است، کاهش بی دلیل سرعت نیز می‌تواند باعث وقوع تصادف شود. به‌ویژه کم کردن سرعت در مسیرهای بین‌شهری کار بسیار خطرناکی است.
نور بالا زدن
نور بالا زدن فقط برای جاده‌های بسیار تاریک آن هم زمانی که کسی مقابلمان قرار ندارد، به کار می‌رود. اگر این مورد را در خیابان و جاده پشت سر رانندگان دیگر یا مقابل رانندگان جلویی انجام دهیم، باعث آزار شدید آنها خواهیم شد.
استفاده از نور بالا در شرایط جوی نامساعد و مه آلود نه تنها افق دید شما را افزایش نمی‌دهد بلکه آن را کمتر می‌کند، بنابراین هنگام رانندگی در مه از نور پایین استفاده کنید البته اگر خودرو شما مه شکن دارد، آن را روشن کنید تا افق دید افزایش پیدا کند و تسط بیشتری روی مسیر داشته باشید.
رانندگی با لاستیک فرسوده
بعضی رانندگان می‌خواهند از یک لاستیک تا حد امکان کار بکشند. شاید هم تا الان در انجام این کار موفق بوده باشند و کمی از لحاظ اقتصادی صرفه‌جویی کرده‌اند. اما اتفاق یک مرتبه می‌افتد و اگر لاستیک فرسوده در سرعت بالا بترکد و پاره شود، آن وقت هرچه صرفه‌جویی شده، باید خرج خسارت ناشی از تصادف شود، آن هم اگر اتفاق جانی بدی نیفتد.
استفاده از تلفن همراه
متاسفانه اعتمادبه‌نفس کاذب بعضی رانندگان باعث شده تا آنها هنگام رانندگی از تلفن همراه استفاده کنند. این عادت بد رانندگی باعث حواس‌پرتی شدید راننده می‌شود و احتمال تصادف را افزایش می‌دهد.
استفاده از هدفون
استفاده از هدفون در رانندگی نیز می‌تواند باعث حواس‌پرتی شود و جزو عادات بد به حساب می‌آید.
درجا کار کردن خودرو
روشن بودن طولانی‌مدت خودرو به حالت درجا فشار زیادی به موتور ماشین وارد می‌کند، اگزوز خودرو را خراب می‌کند و اصلا کار مفیدی به حساب نمی‌آید. سعی کنید حداکثر بعد از دو یا سه دقیقه گرم شدن موتور، خودرو را از حالت درجا خارج و حرکت کنید.
ترمزگیری مداوم
اگر حس می‌کنید سرعتتان زیاد است، آن را کاهش دهید و با سرعت مطمئنه حرکت کنید تا نیازی به ترمزگیری پی‌درپی نباشد. این کار علاوه بر افزایش احتمال تصادف از پشت سر، باعث استهلاک سیستم ترمز هم خواهد شد.
ترمزگیری مدام در سراشیبی
بعضی رانندگان عادت دارند در سراشیبی مدام ترمز بگیرند. این کار باعث داغ شدن دیسک و لنت و کاهش قدرت و از کار افتادن سیستم ترمز می‌شود. بدین منظور سعی کنید در سراشیبی از دنده سنگین استفاده کنید و با معکوس کشیدن خودرو را در سرعت مطمئن نگه دارید.
ترمزگیری روی سرعتگیر
ترمز گرفتن روی سرعتگیر فشار وارده به سیستم تعلیق، موتور و سامانه ترمز را بالا می‌برد و باعث خرابی این بخش‌ها می‌شود.
استفاده نکردن از ترمز دستی
ترمز دستی ضامن امنیت خودرو در حالت پارک است. استفاده نکردن از این سیستم می‌تواند فشار زیادی روی گیربکس وارد آورد و احتمال شروع به حرکت خودرو در حالت خاموش، به‌ویژه روی مسیرهای شیبدار را افزایش دهد.
کشیدن ترمز دستی با نگه داشتن کلید
اگر هنگام کشیدن ترمز دستی دکمه آن را نگه دارید، از خرابی چرخ دنده‌های آن جلوگیری می‌کنید. همچنین با این کار فشار کمتری به سیستم ترمز وارد می‌شود.
عدم توجه به صدای غیرعادی ماشین
صداهای غیرعادی ماشین نشان از وجود ایراد در بخش‌های مختلف خودرو دارند. اگر به این صداها توجه نکنید، احتمال خرابی موتور، گیربکس و همچنین سیستم تعلیق وجود دارد و حتی ممکن است باعث بروز تصادف هم بشود.
قرار دادن دست روی دنده
قرار دادن دست روی دنده باعث فشار روی میل ماهک‌ها می‌شود و عمر آنها را کاهش می‌دهد. پس این عادت بد رانندگی را کنار بگذارید تا مجبور به تعویض زود هنگام میل ماهک‌ها نشوید.
استفاده نکردن از چراغ راهنما
چراغ راهنما خودرو برای جلوگیری از تصادف هنگام دور زدن و تغییر مسیر طراحی شده و باید از آن استفاده کرد. این عادت بد رانندگی استفاده نکردن از چراغ راهنما را کنار بگذارید و فکر نکنید که با این کار حرفه‌ای‌تر به نظر می‌رسید. این کار نه‌تنها حرفه‌ای نیست، بلکه نشان از نابلدی راننده دارد.
خوردن و آشامیدن
خوردن و آشامیدن یکی دیگر از عادات بد رانندگی محسوب می‌شود که حواس‌پرتی شدیدی به دنبال می‌آورد. بنابراین اگر می‌خواهید هنگام رانندگی چیزی بخورید یا بنوشید، در یک مکان امن توقف کنید و بعد از صرف خوراکی و نوشیدنی، به حرکت ادامه دهید.
افزایش سرعت غیرمجاز
سرعت غیرمجاز یکی از مهمترین عوامل بروز تصادف به حساب می‌آید و متاسفانه بعضی از رانندگان عادت دارند در اکثر مواقع با سرعت غیرمجاز رانندگی کنند. این عادت بد رانندگی بسیار خطرناک است و باید کنار گذاشته شود.
پارک در مکان غیرمجاز
اگر پارک ماشین در یک محل غیرمجاز به حساب می‌آید، دلیلی پشت آن وجود دارد. هر زمان که جای پارک وجود داشت، ماشین خود را بلافاصله در آن قرار ندهید.
افزایش سرعت با دیدن چراغ زرد
چراغ زرد راهنمایی و رانندگی مساوی با توقف است و فرقی با چراغ قرمز ندارد، فقط زمان آن کوتاه‌تر است. پس هر وقت چراغ زرد بود، سرعتتان را برای عبور از چهارراه افزایش ندهید و پشت چراغ متوقف شوید.
خلاص نکردن پشت چراغ
هنگام ماندن در پشت چراغ قرمز و ترافیک، خودرو را در حالت خلاص قرار دهید تا فشار کمتری به گیربکس وارد شود.
رانندگی با چراغ خاموش
بسیاری از افراد هنگام رانندگی در شب، موقع گرگ‌ومیش و در هوای مه‌آلود و بارانی، چراغ‌های ماشین خود را روشن نمی‌کنند. این عادت بد رانندگی احتمال تصادف را افزایش می‌دهد.
عدم توجه به چراغ بنزین
بسیاری از رانندگان بعد از روشن شدن چراغ بنزین و با وجود کمبود سوخت مسافت زیادی را با خودرو طی می‌کنند که این کار سبب سوختن پمپ بنزین می‌شود. همچنین رسوبات و ناخالصی‌های بنزین بعد از ورود به مسیر سوخت در عملکرد فیلتر بنزین، انژکتور و پمپ بنزین اختلال وارد می‌کند.
رانندگی با خودرویی که چراغ بنزین آن روشن شده، به امید اینکه مسافت زیادی را طی می‌کند، اشتباه است و بعد از رسیدن بنزین به یک‌چهارم ظرفیت باک باید نسبت به سوخت‌گیری مجدد اقدام کرد.
خاموشی خودرو از بنزین کم
باک خودرو نباید به طور کامل خالی شود. چراکه بعد از تمام شدن بنزین رسوبات آن وارد مسیر سوخت می‌شود و به خودرو آسیب وارد می‌کند.
نبستن بار و ریختن زباله
اگر وسایلی را روی باربند سقفی قرار می‌دهید، باید حتما آن را فیکس و محکم کنید. متاسفانه بعضی از رانندگان عادت ندارند این کار را به درستی انجام دهند. همچنین ریختن زباله نیز جزو دیگر عادات بد رانندگی است که باید حتما آن را کنار گذاشت. چراکه علاوه بر آلودگی محیط زیست، باعث وقوع حادثه برای خودروهای پشت سر هم می‌شود.
نصب باربند
باربند خودرو یکی از لوازم‌های جانبی بسیار کاربردی در خودرو است که در سفر‌ها نیز بسیار کاربرد دارد. نصب و جدا کردن باربند کار بسیار آسانی است و نصب همیشگی آن روی خودرو سبب افزایش مصرف سوخت می‌شود.
حمل بار اضافی
بار اضافه فشار زیادی روی خودرو وارد می‌کند و طول عمر فنی آن را کاهش می‌دهد. ضمن آنکه تاثیر منفی روی هندلینگ و پایداری ماشین نیز دارد.
استفاده نادرست از کلاچ
کلاچ گرفتن نادرست باعث افزایش استهلاک و خرابی دیسک و صفحه می‌شود و فشار زیادی روی موتور وارد می‌کند. متاسفانه این کار جزو عادت بد رانندگی محسوب می‌شود.
نگه داشتن پدال گاز و کلاچ
نگه داشتن همزمان پدال گاز و کلاچ، عمر صفحه کلاچ را کاهش می‌دهد. پس سعی کنید به جز مواقع ضروری از حالت نیم کلاچ استفاده نکنید تا پول اضافه بابت تعویض کلاچ خودرو ندهید.
گرفتن همزمان ترمز و کلاچ
بهتر است برای توقف خودرو ابتدا پدال ترمز را فشار دهید و قبل از به لرزش درآمدن خودرو کلاچ بگیرید. گرفتن همزمان ترمز و کلاچ، نیروی موتور را درگیر می‌کند و با افزایش متراژ ترمز باعث توقف دیرتر خودرو می‌شود.
شتابگیری و ترمزگیری ناگهانی
شتابگیری ناگهانی استهلاک موتور و گیربکس ماشین، صفحه کلاچ، مبدل گشتاور، سیستم تعلیق و… را افزایش می‌دهد. ترمزگیری ناگهانی هم فشار زیادی روی چرخ‌ها و سیستم ترمز خودرو می‌آورد و در هر دو حالت استهلاک ماشین را به طرز شدیدی بالا می‌برد.
گاز دادن قبل از خاموش کردن
انجام این کار در خودروهای انژکتوری مضر است، زیرا با گاز دادن و بستن سوئیچ مقدار زیادی بنزین نسوخته باقی می‌ماند که باعث آسیب به سوزن انژکتور و عملکرد نادرست خودرو هنگام استارت زدن می‌شود.
خاموش نکردن خودرو
اگر موتور مسافت زیادی روشن باشد، باید اجازه دهید تا خاموش شود و مقداری استراحت کند. این کار طول عمر مفید خودرو را افزایش می‌دهد و جلوی خرابی زود هنگام موتور را می‌گیرد.
تعویض ناگهانی دنده
نباید از دنده عقب بدون ایست کامل سریع به دنده یک رفت. چراکه باعث خرابی گیربکس می‌شود و هزینه تعمیرات زیادی به شما تحمیل می‌کند. ضمن آن این کار فشار روی سیلندر خودرو و نیز انواع تسمه خودرو را افزایش می‌دهد و ممکن است باعث پاره شدن تسمه تایم شود.
هوای تازه به جای کولر
بسیاری از رانندگان در اتوبان‌ها کولر خودرو را روشن نمی‌کنند و به جای آن شیشه‌ها را پایین می‌کشند و عقیده دارند که در مصرف سوخت صرفه‌جویی می‌کنند. تحقیقات نشان داده اگر کولر خودرو روی فن باشد، ۴۰ درصد سوخت کمتری نسبت به پایین بودن شیشه خودرو مصرف می‌کند.
نشاندن کودک روی پا
باز شدن ایربگ‌ها هنگام تصادف نه تنها از کودک محافظت نمی‌کند بلکه ممکن است سبب خفگی شود و بهتر است از نشاندن کودک روی پای سرنشین جلو اجتناب شود. همچنین اگر کودک خود را هنگام رانندگی در آغوش بگیرید، جریمه خواهید شد. برای افرایش ایمنی کودک و حافظت از آن می‌توانید از صندلی کودک خودرو استفاده کنید.
نتیجه گیری
انجام عادت بد رانندگی در نهایت منجر به حادثه و بروز خسارت مالی یا جانی خواهد شد. بنابراین باید با ترک عادات بد رانندگی به ایمن‌تر شدن سفرهای جاده‌ای کمک کنیم تا از این به بعد کمتر شاهد تصادفات رانندگی ناگوار باشیم.
علاوه بر موارد فوق باید از فشار مکرر روی دکمه بوق خودرو خودداری کنید و عادت رانندگی با باک خالی (حداقل میزان بنزین) را هم از سرتان بیرون کنید؛ چراکه اگر باک خودرو خالی باشد، سیستم سوخت‌رسانی ماشین آسیب جدی خواهد دید. ضمنا صندلی راننده را هم درست مطابق ویژگی بدنتان تنظیم کنید تا به کمردرد در رانندگی دچار نشوید.
سوالات متداول
چگونه می‌توان عادت‌های بد رانندگی را شناخت و تغییر داد؟
با مطالعه منابع مفید و معتبر همچون همین مطلب می‌توان عادت‌های بد رانندگی را شناخت و با تمرین و کمی صبر آنها را تغییر داد.
عادت‌های بد رانندگی چه تاثیری روی ایمنی جاده و محیط زیست دارد؟
عادت‌های بد رانندگی باعث حواس‌پرتی راننده، بروز تصادف و همچنین افزایش آلایندگی خودرو و ضرر به محیط زیست خواهد شد.
آیا قوانین و مقررات رانندگی تلاش دارند عادت‌های بد رانندگی را کنترل کنند؟
بسیاری از قوانین رانندگی در این زمینه کارگشا هستند و با رعایت آنها می‌توان عادات بد رانندگی در جاده را تا حدود زیادی کنار گذاشت.
نویسنده: تیم تولید محتوا خودرو45
